AYUDA DOCENTE

  ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES  CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Boas tardes !... E moi boa fin de semana! Hoxe falaremos dun escritor, que naceu na viliña feudal de Fefiñáns, e tomando as  palabras de Carballo Calero: "No momento en que o poeta nacía, chovía a Deus dar augas"....Sabedes de quen falo? É Ramón Cabanillas Enríquez (1876-1959), o autor homenaxeado no Día das Letras Galegas do ano 1976. Un dos escritores decisivos na creación do imaxinario literario galeguista contemporáneo, razón pola que será recoñecido como o Poeta da Raza e lexítimo sucesor de Rosalía de Castro, Eduardo Pondal e Curros Enríquez. En 1920 foi elexido membro da Real Academia Galega e no ano 1929 da Real Academia Española. A súa obra é unha proclama poética de loita anticaciquil, como corrobora no segundo libro de poemas Vento mareiro , do que imos ler o poema Camiño Longo .       Camiño, camiño longo,   camiño da miña vida,      escuro e triste d

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Boas tardes! Hoxe recordaremos a un poeta e mestre, ao autor a quen se dedicou o Día das Letras Galegas no ano 1969. É Antonio Noriega Varela (1869-1947), coñecido como o poeta da montaña que foi nomeado membro da Real Academia Galega en 1927. En palabras de Ricardo Carballo Calero: "Noriega é un mestre de escola rural. É un poeta que por mor da súa profesión de escolante se pon en contacto coa aldea". A lírica de Noriega é diálogo coa natureza, Noriega ten sempre unha compañeira, a paisaxe da montaña que é o seu agarimo. Imos ler un dos seus poemas que fala dun arbusto típico de Galicia: "As floriñas dos toxos nin rosiñas brancas, nin claveles roxos! Eu venero as floriñas dos toxos. Dos toxales as tenues floriñas, que sorrín, a medo, entre espiñas. Entre espiñas que o ceo agasalla con diamantes as noites que orballa. Oh, do ermo prezado tesouro: a

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCIA DE AROUSA Boas tardes! Hoxe imos falar dunha narradora e poeta a quen se lle dedicou o Día das Letras Galegas no ano 1987. É a coruñesa Francisca Herrera Garrido (1869-1950), a primeira muller en ser elexida membro numerario da Real Academia Galega no ano 1945, que morreu denantes de ler o seu discurso de ingreso na RAG sobre Rosalía e os poetas considerados "poetas da Raza".  Francisca Herrera tivo como modelo literario a Rosalía de Castro a quen coñeceu  e a quen leu intensamente. En palabras de Carballo Calero na súa Historia da Literatura Galega Contemporánea , Francisca:..."debe ser tida como unha das primeiras figuras femeninas da literatura galega... apurrada por unha fervente vocación, escribiu moitísimos versos aos  que non tardaron en seguir as prosas."  En 1920 publica a súa novela longa Néveda , a obra máis coñecida da autora, onde consigue reflectir con aut

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Bos días!  Como estades?... Xa falta pouco para rematar o curso. Hoxe tócanos falar dun poeta e xornalista representante do período histórico-ĺiterario denominado Rexurdimento da literatura galega  a quen se lle dedicou o día das Letras Galegas no ano 1967. É Manuel Curros Enríquez (1851-1908), o príncipe dos poetas galegos. En palabras de Carballo Calero na súa Historia da Literatura Galega Contemporánea : ..."perante o público do seu tempo, Curros triunfou plenamente como poeta..." En 1880 publica Aires da Miña Terra e o bispo de Ourense denunciou ó escritor por herexías e ataques a relixión e Curros foi procesado. O seu avogado conseguiu a súa absolución. En 1894 decide emigrar a América. Na Habana, onde morre en 1908, dirixe o xornal La Tierra Gallega e despois escribe no Diario de la Marina . Agora imos ler o poema que Curros lle adica a Mariquiña Puga, a filla do se

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Bos días! Hoxe imos recordar outro dos grandes escritores do século XIX, xunto con Rosalía e Curros, a quen se lle dedicou o Día das Letras Galegas no ano 1965. Sabedes de quen falo? É Eduardo María González-Pondal y Abente (1835-1917), aristócrata. escritor. político e médico. Pondal entende a nobreza como guía e conducción do pobo e ao pobo galego como raza escolleita. En palabras de Carballo Calero, na súa obra Historia da Literatura Galega Contemporánea di: "Soña así Pondal cun imperio hispánico promovido por Galicia. O pobo galego ten, pois un grorioso destino..." Tense polo poeta da patria galega. As primeiras estrofas do seu poema Os Pinos da súa obra Queixumes dos pinos de 1886, son a letra do himno galego adoptado oficialmente tras a aprobación do Estatuto de Autonomía de Galicia de 1981. O poema xira sobre a figura de Breogán, rey celta considerado o pai

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DE ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Boas tardes! E moi boa fin de semana! Hoxe falaremos do libro de poemas de Rosalía de Castro, Follas Novas , que viu a luz primeira no ano 1880, un lustro antes de que Rosalía moribunda pedira que lle abrisen a xanela para poder ollar o mar, que foi a súa derradeira mirada lírica. En palabras da propia autora, nunha introdución, da obra dinos que os versos dos poemas de Follas Novas foron "escritos no deserto de Castilla, pensados e sentidos nas soidades da Natureza e do meu corazón, fillos cativos das horas de enfermedade e de ausencias..." Imos ler un destes poemas no Libro Quinto AS VIUDAS DOS VIVOS I AS VIUDAS DOS MORTOS   ¡PRA A HABANA!   I    Vendéronlle os bois, vendéronlle as vacas, o pote do caldo i a manta da cama.    Vendéronlle o carro i as leiras que tiña; deixárono soio ca roupa vestida .   "María, eu son mozo, pedir

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Bos días! Gustouvos o poema que lemos onte?... Por suposto. Ricardo Carballo Calero na súa Historia da Literatura Galega Contemporánea adícalle máis de oitenta páxinas a falar de Rosalía de Castro e a súa obra. Di e cito palabras textuais: " Cantares gallegos asinala o primeiro fito inconmovibre na historia da literatura galega contemporánea. Cos Cantares , isa literatura contóu xa cunha obra maestra...Rosalía é o primeiro clásico do século XIX." Máis adiante continúa dicindo Carballo Calero: "Ista muller, que recibíu unha educación mediocre, e que non frecuentóu os círculos inteleituás máis renomados  do seu tempo, que levóu unha vida de dificultades polo que se refire a súa saúde -sempre ameazada- e á súa economía -sempre abalante-, tivo azos pra escribir algúns dos poemas máis estraordinarios do seu tempo, e que, pola súa gracia engaioladora ou pola súa fondura arri

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Ola! Bos días! Xa sabedes que o día 17 de maio é para os cidadáns e cidadás galegos o Día das Letras Galegas desde que, en 1963, a Real Academia Galega (RAG) decidiu dedicarlle esta data a un autor ou autora que destacase na defensa e promoción da lingua e cultura galegas...Recordades por que se elixiu ese día e a quen se lle dedicou esa 1ª edición das nosas letras? Tendes razón, dedicóuselle a Rosalía de Castro (1837-1885) polo seu libro Cantares Gallegos publicado o 17 de maio de 1863, que viu a luz para reivindicar a Galicia e a súa lingua. En 1963 cumpríasen os cen anos desta efeméride, de maneira que cando foi aprobada por unanimidade a proposta de declarar tal data como Día das Letras Galegas conmemorábase un momento fundamental das nosas letras á vez que se abría un camiño de recordo e recuperación , de celebración e de festa. Se vos parece imos ler no libro Cantares Gallegos

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Moi bos días!!  Hoxe imos falar dun notable poeta, dramaturgo, narrador e ensaísta que participou nos movementos políticos e culturais impulsados polo galeguismo. Membro da Real Academia Galega dende 1958, foi o primeiro catedrático universitario de Lingüística e Literatura Galega da historia, e xa na súa madurez defendeu  o achegamento do noso idioma ao portugués... Sabedes de quen estou a falar ? É Ricardo Carballo Calero (1910-1990), figura indispensable para coñecer a historia da Lingua e da Literatura galega do século XX,  o autor ao que neste ano 2020 a Real Academia Galega dedica o Día das Letras Galegas. O que quedará como unha das obras máis grandes da literatura galega será a poesía de Carballo, que é quizais a máis complexa poesía do pasado século. Imos ler un poema no que lembra a súa infancia na súa terra natal de Ferrol. (Respétase a súa forma de escribilo) FERROL 1916

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA  DE AROUSA Bos días! E boa fin de semana! Hoxe imos centrar a nosa atención nunha novelista española contemporánea, membro da Real Academia Española e que no ano 2010 obtivo o Premio Cervantes. Sabedes de quen estou a falar? É Ana María Matute Ausejo (1925-2014), unha das voces máis persoais da literatura española do século XX, considerada como unha das mellores novelistas da posguerra española. Matute, cun fino sentido poético, dirixe ao mundo infantil os seus últimos libros. El saltamontes verde (1960) é un relato dun neno mudo que vai polo mundo en busca da súa voz. Vexamos un fragmento desta obra. El saltamontes verde Capítulo I Una vez existió un muchacho llamado Yungo. Vivía en una granja muy grande, cercana a los bosques. La granja estaba llena de muchachos de todas las edades, los unos hijos de los granjeros, los otros de los criados. Yungo era un huérfano adoptado por la

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Boas tardes ! Como estades? Supoño que ben. Hoxe falaremos da primeira muller en España que foi a directora dun diario nacional- La Vanguardia -. Trátase da galega María Luz Morales Godoy (1889-1980) pioneira do periodismo cultural  e escritora española do século XX.  Cultivou a crítica cinematográfica, a crítica teatral, a literatura infantil con adaptacións infantís de obras mestras da literatura universal. Dentro da súa creación literaria imos ler un fragmento da súa obra Madame Curie (1936) MADAME CURIE Vida íntima Capítulo  IV  La gente ya no conocerá más a nuestra heroína por el nombre de María Sklodowska; para el mundo y para la inmortalidad se ha convertido en Madame Curie...     Mas, para ella, la boda no es el final, como para los protagonistas de los cuentos de hadas o las estrellas de las películas americanas; no es el final, sino, por el contrario, el

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Boas tardes! Hoxe imos a coñecer unha escritora compostelá do século XX  que quedou na penumbra. Trátase de Concha Castroviejo (1913-1995) que estudiou Filosofía e Letras na Universidade de Santiago de Compostela e traballou no xornal La Noche da súa cidade natal e máis tarde na Hoja del Lunes de Madrid e na axencia Efe . En 1961 esta escritora, crítica literaria e periodista gana o premio Doncel polo seu libro El jardín de las  siete puertas . Os contos de Concha Castroviejo son historias poéticas nos que a fantasía lle encanta á rapazada e fan  a ledicia dos maiores. Vexamos un fragmento da obra citada . El jardín de las siete puertas Rogelia era una niña que no servía para nada. Esto decían sus hermanas y la maestra de la escuela. En la escuela le preguntaban la lección y estaba tan distraída que no sabía lo que le preguntaban; en su casa le decían que planchase los pañuelos,

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA Boa tarde!  Como estades? Hoxe imos coñecer unha escritora española, poetisa, novelista, traductora, periodista e crítica literaria que ten obras traducidas a moitos idiomas pero pouco coñecida na súa patria. É Elisabeth Mulder (1904-1987 ) Elisabeth Mulder que naceu en Barcelona, escribiu un fermoso libro para a rapazada que leva por título Los cuentos del viejo reloj , conxunto de relatos no que as cousas inanimadas cobran vida, como nos contos de Andersen, e fan a ledicia dos lectores. Vexamos un fragmento: Los cuentos del viejo reloj  Era una vez un niño y una niña que cierta tarde de lluvia se aburrían desesperadamente. Pegadas las caras a las ventanas, aplastadas las narices contra los cristales, miraban tristemente cómo llovía y llovía y llovía. No había colegio aquella tarde, ni mamá podía contarles cuentos porque tenía que salir de compras, ni podía llevarlos con ella

ALUMNADO CON NEAE DE 1º E 2º DA ESO DO IES CASTRO ALOBRE DE VILAGARCÍA DE AROUSA  Ola! Bos días! Hoxe, imos recordar un andaluz universal, un intelectual que marcou todas as xeracións de escolares co seu afamado, suave e peludo Platero. Foi tamén Premio Nobel de Literatura en  1956. Sabedes de quén estou falando? Tendes razón. É  Juan Ramón Jiménez(1881-1958) home que viviu por e para  a poesía. O seu libro Platero y yo (1914) é un diario en prosa poética dun burriño célebre en todo o mundo. É unha comunicación coa natureza: fala dun paseo polo campo, da contemplación das florecillas, das mariposas que xogan no aire... Vexamos un fragmento El canto del grillo Platero y yo conocemos bien, de nuestras correrías nocturnas, el canto del grillo.     El primer canto del grillo, en el crepúsculo, es vacilante, bajo y áspero. Muda de tono, aprende de sí mismo y, poco a poco, va subiendo, va poniéndose en su sitio, como si fuera buscando la armonía del lugar y d